Podstawą naszych działań ukierunkowanych na ochronę środowska musi być zdobycie wiedzy oraz raconalizacja działań dotyczących wytwarzonych przez nas odpadów zwanych potocznie śmieciami.
Odpady to po prostu przedmioty zbędne, przeznaczone do wyrzucenia. Definicja ustawowa podaje, że odpad to każdą substancję lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do których pozbycia się jest obowiązany (tak śmieci definiuje Ustawa z 14.12.2012 r. o odpadach, Dz.U. z 2016 r. poz. 1987 ze zm.)
Zgodnie z art. 6c Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U.2021.0.888), gminy są zobowiązane do zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli zamieszkanych nieruchomości. Rada gminy może też zadecydować o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nikt nie zamieszkuje, ale powstają tam odpady komunalne.
Gminy mają obowiązek stale nadzorować gospodarowanie odpadami komunalnymi na swoim terenie, a także prowadzić proces edukacyjny dla mieszkańców, np. przez rozwieszanie ulotek o recyklingu, działalność informacyjną w szkołach (konkursy, tematyczne lekcje, artykuły na stronach internetowych szkół).
W Polsce obowiązuje system segregacji odpadów (JSSO), w ramach którego odpady komunalne zbiera się w podziale na pięć głównych frakcji (w nawiasach podano kolor pojemnika lub worka):
- PAPIER (kolor niebieski)
- METALE I TWORZYWA SZTUCZNE (kolor żółty)
- SZKŁO (kolor zielony)
- BIO (kolor brązowy)
- ZMIESZANE / RESZTKOWE (kolor czarny).
W niektórych gminach szkło zbierane jest w podziale na kolory. Wówczas system uzupełniony jest jeszcze o:
- szkło bezbarwne (kolor biały)
- szkło kolorowe (kolor zielony).
Szczegółowa lista odpadów, które można wrzucać do poszczególnych pojemników powinna być dostępna na stronach internetowych gmin lub związków międzygminnych, ponieważ to one organizują system selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Różnice wynikają z infrastruktury dostępnej dla danej lokalizacji (np. kompostownia lub biogazownia, możliwości technologiczne sortowni, itp.).
Ważnym elementem systemu selektywnego zbierania odpadów są Punkty Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych, w skrócie PSZOK. Każda gmina powinna zapewnić mieszkańcom co najmniej jedno takie miejsce – samodzielnie lub we współpracy z inną gminą. Przywozimy tu stare meble, zużyte opony, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, drobny gruz budowlany, farby i puste pojemniki po farbach, smarach, olejach, przepalone świetlówki, żarówki, zużyte akumulatory i baterie, starą odzież, przeterminowane leki i chemikalia oraz wiele innych. Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz zużyte baterie można wyrzucić także do specjalnych pojemników w każdym większym sklepie oferującym elektronikę i sprzęt gospodarstwa domowego.
Odpady są obecnie jednym z najpoważniejszych światowych problemów. Jest ich tak wiele, że trudno sobie z nimi poradzić. Przecież według najnowszych danych statystyczny Europejczyk wyrzuca rocznie 502 kg odpadów. W oceanach dryfuje ich tyle, że teoretycznie mogą utworzyć siódmy kontynent! Dlatego konieczne jest szukanie rozwiązań tego śmieciowego problemu. Najrozsądniejsze wydaje się ograniczeni produkcji odpadów zarówno przez nas zwykłych ludzi, jak i przez przedsiębiorstwa.
Każdy z nas może spróbować „wytwarzać” mniej odpadów. Idea Zero Waste (tłum. zero odpadów) jest odpowiedzią na szkody w środowisku powodowane konsumpcyjnym stylem życia człowieka. Coraz większa ilość wytwarzanych odpadów i zbyt szybkie zużycie zasobów naturalnych skłania wiele osób do „przejścia na Zero Waste”. Bycie „zerowesterem” polega przedewszystkim na podejmowaniu bardzo odpowiedzialnych decyzji zakupowych. Świadome wybory i wkładanie mniejszej liczby produktów do koszyka to pierwszy krok prowadzący do zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów zanieczyszczających środowisko.Idea niemarnowania kładzie równieżnacisk na jak najdłuższe lub wielokrotne używanie posiadanych przedmiotów. Mogą one znajdować nowe zastosowania, być przekazane innym ludziom lub naprawiane. Przykładowo możemy dzielić się ubraniami, meblami czy nieużywanym już sprzętem. Rezygnacja z zakupu niepotrzebnych przedmiotów, przemyślane planowanie posiłków czy nabywanie produktów w większych opakowaniach daje wymierne korzyści w postaci zaoszczędzonych pieniędzy. Pozwala również bardziej docenić wartość tego, co posiadamy.
Niestety nie możemy całkowicie wyeliminować odpadów i tu pojawia się pojęcie recyklingu, który jest nowoczesnym rozwiązaniem problemu odpadów. Jeśli już powstają odpady, recykling to najlepsza metoda ich przetwarzania. Zastępując surowce naturalne – wtórnymi, realizujemy założenia zasobooszczędnej gospodarki niskoemisyjnej, wspierając zrównoważony rozwój. Niestety, nie wszystkie opakowania i produkty, z którymi stykamy się na co dzień, można poddać temu procesowi, czasem ze względu na zabrudzenie. I tu powracamy do zagadnienia segregacji naszyh śmieci.
Musimy sobie uświadomoć, że od naszej segregacji zależy to, ile drzew ocalimy (papier), ile energii zaoszczędzimy (szkło), ile ropy naftowej nie zużyjemy (tworzywa sztuczne) oraz ile wartościowego nawozu uzyskamy dla życia organicznego (biodpady), a im mniej będzie w naszych koszach odpadów, tym mniejszy obszar składowisk i wynikających z nich zanieczyszczeń.
Źródło: